(Chamomilla recutita L.)
Rumianek pospolity jest rośliną zielną z rodziny Asteraceae. W Polsce występuje powszechnie na łąkach, nieużytkach rolnych, a także jest uprawiany do celów farmaceutycznych i dla przemysłu kosmetycznego. Jego nazwa chamomilla wywodzi się z języka greckiego i pochodzi od słów chamos– ziemia oraz melos– jabłko. Jest ona nawiązaniem do bardzo charakterystycznego zapachu rośliny. Łacińska nazwa rumianku – matricaria oznacza matkę i została nadana roślinie, ze względu na kojące „matczyne” właściwości. Rumianek jest jednym z najstarszych i najbardziej popularnych ziół leczniczych. Już rzymski lekarz legionistów i botanik – Dioskurides, zalecał go do łagodzenia bólów brzucha oraz jako lek przeciwzapalny 1,2,3.
W lecznictwie stosuje się koszyczek rumianku, składający się z dwóch rodzajów kwiatów. Zewnętrzne mają postać białych języczków, natomiast wewnętrzne to żółte kwiaty rurkowate. Surowiec jest zbierany na początku kwitnienia i bezpośrednio po zbiorze dokładnie suszony. Zawiera flawonoidy, kumaryny oraz związki śluzowe. Ze świeżych koszyczków rumianków pozyskiwany jest również olejek eteryczny, który ze względu na zawartość azulenów ma intensywnie niebieskie zabarwienie. Ekstrakt z wysuszonego surowca ma różnorakie działanie i może być stosowany zarówno w formie preparatów wewnętrznych, jak również tych do użytku zewnętrznego. Wykazuje aktywność przeciwzapalną, odkażającą oraz wpływa rozkurczająco na mięśnie gładkie 2,3,4. Potwierdzają to wyniki badań klinicznych przeprowadzane przez naukowców oraz lekarzy. W jednym z nich dowiedziono, że flawonoidy zawarte w rumianku (m.in. apigenina oraz luteolina) nie są tylko adsorbowane na powierzchni skóry, ale również wnikają w jej głębsze warstwy, co ma istotne znaczenie w leczeniu stanów zapalnych 5.
Rumianek znalazł zastosowanie również w kosmetyce. Stanowi dodatek do kremów, balsamów, płynów do kąpieli oraz maseczek do pielęgnacji cery. Wrocławski Herbapol wykorzystał wyciąg z wysuszonych kwiatostanów rośliny w recepturze kilku preparatów. Ekstrakt z rumianku jest składnikiem płynów doustnych Azulan oraz Cholesol, płynu na skórę Azucalen oraz czopków Hemorol.
1 A. Grys, M. Kania, J. Baraniak, Rumianek – pospolita roślina zielarska o różnorodnych właściwościach biologicznych i leczniczych, Postępy Fitoterapii 2/2014, s. 90-93
2 P. Ody, Wielki zielnik medyczny, wyd. DEBIT, s. 47
3 H. Strzelecka, J. Kowalski, Encyklopedia Zielarstwa i Ziołolecznictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, s. 493
4 M. Zielińska-Pisklak, Ł. Szeleszczuk, Rumianek lekarski– dlaczego warto mieć go w domowej apteczce, Lek w Polsce, 9/2013, s. 72-79
5 I. Merfort, J. Heilmann, U. Hagedorn-Leweke, B.C. Lippold, In vivo skin penetration studies of camomile flavones, Pharmazie; 1994; 49(7):509-11
